Politiek en de Cultuurvisie Soest 2005

Op wat voor avond kun je het best het beeld van de visie van de Soester politiek op cultuur bekijken?

Een vrolijke, lichte avond in mei?

Of een sombere, donkere november-avond?

Omdat het nu eenmaal november is, en de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen vóór mei zijn (7 maart 2006) hebben we geen keus meer:  het moet nu.

Ik ga er met jullie naar kijken vanuit twee invalshoeken.

We lopen de inhoud van woorden en daden in de afgelopen jaren na,

en we leggen het gedrag van de betrokken spelers onder de loep.

De achtergrond waartegen we steeds een beoordeling vormen is er één die we niet zelf zouden willen kiezen, maar een onvermijdelijke: de vier-jaars-cyclus van het Nederlandse politieke bedrijf.

Altijd worden politici voor 4 jaar gekozen, altijd blijkt die termijn de termijn te zijn waarbinnen je met een politieke bril zicht wilt hebben.

Beslissingen die binnen 4 jaar succes opleveren zijn altijd populair.

Beslissingen met effect na 4 jaar worden alleen genomen als ze hoognodig zijn en meestal allang genomen hadden moeten worden.

Iets bijzonders zijn beslissingen in het zicht van het eind van de zittingstermijn. Kun je daar niet mee scoren, dan verklaar je dat je niet over je graf heen wilt regeren, dat klinkt ook heel redelijk en plausibel. Kun je er wél mee scoren, dan doe je dat gewoon, want je herinnert je plotseling de noodzaak van continuïteit van bestuur.

In Soest zie je al deze elementen van de politieke cultuur zó met het blote oog, zelfs als je net als ik maar één oog hebt.

Dan de inhoud van woorden en daden.

Na een bijna cultuur-barbaarse periode in de politiek rond de millennium-wisseling hebben een paar mede-burgers, zoals Werner Paans, Bert Smit en Jan Visser bv., kunnen zorgen voor een revival van de politieke interesse in cultuur door een breed maatschappelijk cultuurdebat te laten finishen met de vaststelling door de Gemeenteraad van de Notitie Kaderstelling Cultuurvisie 2004-2010.

Zij konden dat doen op een stevige ondergrond, want in het culturele veld waren in dezelfde periode wél veel positieve initiatieven en ontwikkelingen te zien, die ook keurig worden opgesomd in die kadernotitie.

Kansen voor het grijpen, zag ook de in 2002 nieuw aangetreden Raad.

Een ideaal klimaat voor synergie, en dus kwamen er gemeenschappelijk goede voornemens tot stand: allemaal na te lezen in dit beroemde groene boek.

De uitgangspunten in politieke woorden :

1)                 versterking van de culturele activiteiten waarmee de Gemeente Soest zich positief onderscheidt, en

2)                 de Gemeente investeert in kunst en cultuur op basis van een groot eigenbelang, want dat leidt tot een sociaal sterke gemeente die een breed publiek iets te bieden heeft.

Ik bedenk het niet, het staat op blz.4.

Natuurlijk worden er wat kanttekeningen bij geplaatst over beperkte financiële middelen, maar iets extra’s, bv. voor het accommodatiebeleid, wordt uitdrukkelijk als mogelijk en wenselijk genoemd.

Dan onderscheidt de Notitie 3 aandachtsgebieden:

A)                stimuleren doelgroepen,

B)                accommodatie, en

C)                samenwerkingsverbanden.

Binnen die aandachtsgebieden worden “pijlers” beschreven die al een duidelijk dragende rol vervullen en verstevigd kunnen worden.

Volgens het hieraan gekoppelde hoofdstuk “Toekomstvisie” ziet de Gemeente voor zichzelf in dit alles een faciliterende en stimulerende rol.

Ook beschrijft dit hoofdstuk de gemeentelijke voornemens voor specifiek beleid in de periode 2004-2010 (jawel: méér dan 4 jaar!!). En ze worden geprioriteerd. Het geheel mondt uit in een behoorlijk concreet omschreven bestuursopdracht aan B&W.

Kennen jullie de inhoud nog?

Het wordt geen gezellige avond als ik mijn korte spreektijd zou vullen met citeren. Zoek het op en lees het zelf na. Op www.cultuurplatformsoest.nl eenvoudig te vinden.

DOE het, want we zijn toe aan de politieke evaluatie van de Notitie.

Niet van één jaartje, zoals door de ambtenaren op het Dalplein wordt gedacht, maar van het eerste deel van een meerjarenbeleid.

We zijn toe aan inzicht in de ervaringen van het veld, en die omvatten véél méér dan een magere ambtelijke terugblik op eigen doen in één jaartje.

We zijn toe aan breed inzicht, zowel in het nalaten als natuurlijk ook in het doen.

Wat is gegaan zoals beoogd, wat is niet of onvoldoende op gang gebracht.

En er is méér haast bij dan wij van het Cultuurplatform een poosje hebben gedacht.

Want in een bui van ijver is op het Dalplein besloten om, zonder er ruchtbaarheid aan te geven, op eigen houtje een vorm van evaluatie op te starten en naar de Gemeenteraadscommissie te sturen.

Een moment van ambtelijke inkeer heeft ons toch nog op het spoor geholpen, en dus kan het veld vanaf nu tot 7 december alsnog een inbreng leveren.

Wij nodigen alle belanghebbenden in het veld uiterst dringend uit, zich te bezinnen op de vraag of een inbreng hunnerzijds relevant is.

Als Cultuurplatform willen wij graag door iedereen die meepraten belangrijk vindt, van de gedachte inbreng op de hoogte gebracht worden, opdat wij de krachten kunnen coördineren en bundelen.

En zelf hebben we natuurlijk óók het één en ander te melden over onze beleving van een paar jaar Kadernotitie Cultuurvisie. Want al mogen er een paar complimenten gemaakt worden voor wat er inderdaad op gang gekomen is, er is zeker ook wat te melden over wat er helaas nog niet gebeurt…………

Tweede invalshoek: het gedrag van de betrokken spelers

Kijken we naar de spelers aan de gemeentekant, dan kunnen we iets zeggen over B&W en de portefeuillehouder, de ambtenaren en de Raad.

B&W en de portefeuillehouder verdienen voor hun reactief gedrag een pluim.

Ongeveer alle gevraagde medewerking wordt verleend, aan een uitnodiging wordt altijd gehoor gegeven, een compliment aan organisatoren is er altijd bij.

Na deze veer hoor je dan, volgens consultants, de zgn. verbeterpuntjes te noemen.

Ik vat die kort samen: pro-actief optreden is niet de sterke kant van het Soester Dagelijks Bestuur. Het is niet gekomen tot een ruimhartige en consequente uitvoering van de Bestuursopdracht uit de Toekomstvisie van 2004.

Dat heeft, denken wij als Cultuurplatform, veel te maken met het in de politiek geïntroduceerde dualisme, en de taakopvatting die ambtenaren sedertdien uitdragen en praktiseren.

“De Raad bestuurt, het College voert uit, en wij ambtenaren zijn de staf van de uitvoerders”.

Dat blijkt, in de beleving van ons Platformbestuursleden, neer te komen op uiterste terughoudendheid richting de Raad. “Ongevraagde initiatieven onzerzijds worden niet op prijs gesteld. Wij zijn er alleen voor het bestaand beleid”.

Het dualisme werkt dus, voor wie er in gelooft. De Raad heeft het monopolie gekregen op “nieuw beleid”, alles dus wat niet het etiket “bestaand beleid” kan of mag dragen. En krijgt alléén wanneer gevraagd deskundige, al of niet ambtelijke ondersteuning. Voor wie het zo wil zien een prachtige nieuwe vorm van doe-het-zelven.

Jullie zijn dan natuurlijk nieuwsgierig: Gaat ze dat wel goed af, dat doe het zelven?

Daarover hebben wij als Cultuurplatform wel een gevoel, maar daarover willen wij óók en vooral de meningen van het veld weten.

We willen de Raad op 7 december graag en duidelijk vertellen wat het culturele veld van het Raadsgedrag in de voorbije periode vindt. Het veld in de betekenis van zowel de leden als de verbindende belangenbehartiger.

Ik beperk me nu en hier tot de mening dat wij culturelen de Raad inderdaad iets te vertellen hebben: óók voor de Raad zijn er serieuze verbeterpunten. Met alleen wat incidentele middelen toeschuiven zo hier en daar komt het niet goed met de mooie woorden van de Cultuurvisie.

Evalueren is terugkijken.

Met de verkiezingen en vervolgens een nieuwe Raad in het verschiet gaan we ook het vooruitkijken intensiveren.

Het Cultuurplatform gaat de politieke partijen op de huid zitten bij het verwoorden van hun programma’s voor de komende jaren.

Het overweegt weer het organiseren van een 2^e brede maatschappelijke discussie, waarvan het resultaat door de nieuwe Raad kan worden gebruikt bij het opstellen van het beleids-programma 2006-2010.

Het wil dat de nieuwe Raad een volgende editie van de Cultuurvisie gaat programmeren.

En bij de woorden daden voegt.

Het Cultuurplatform heeft jullie daarbij nodig.

O ja, kijken op www.cultuurplatformsoest.nl dus voor zowel de Cultuurvisie als de aan te vullen ambtelijke evaluatie!

(Adriaan Pothuizen, Cultureel Café 29 november 2005)